Znieczulenie kojarzy się zawsze pacjentom z pełną narkozą, snem podczas zabiegu i lękiem o to, czy się wybudzą. Jest wiele metod znieczulenia i to lekarz dobiera do indywidualnych potrzeb, rodzaju zabiegu, tak by, jak najmniej obciążać organizm, a jednocześnie przeprowadzić bezpiecznie zabieg. Zamiast bać się, lepiej dobrze przygotuj się do znieczulenia, które jest sprzymierzeńcem pacjenta w zabieg.
Osoby chcące poddać się zabiegowi powinny wiedzieć, jakie istnieją rodzaje znieczuleń. Nie zawsze jest to znieczulenie ogólne, ale co wiemy o znieczuleniach i jakie rodzaje mogą być zastosowane u nas?
1. Znieczulenie miejscowe
Znieczulenie powierzchniowe lub nasiękowe
Zapewnia całkowitą bezbolesność w miejscu badania/zabiegu.
Znieczulenie powierzchniowe-dotyczy śluzówek (jama ustna, tchawica, nos, pęcherz moczowy, pochwa) i stosuje się aerozole, maści, żele
Znieczulenie nasiękowe -polega na ostrzyknięciu środkiem znieczulającym wybranego miejsca (nakłuwa się miejsce igłą ze strzykawką, a następnie zmieniając delikatnie położenie igły, wstrzykuje płyn znieczulający). Polega na wyłączeniu zakończeń nerwowych i włókien nerwowych.
W obu przypadkach najczęściej stosuje się lignokaine (nie jest toksyczna i nie uczula)
Zastosowanie znieczulenia cewki moczowej (cystoskopia), śluzówki jamy ustnej (stomatologia)
liposukcja, usuwanie znamion, makijaż pernamentny
„Uzewnętrznij swoje piękno świadomie”
2. Znieczulenie przewodowe (ogólne)
Znieczulenie przewodowe polega na wyłączeniu czucia bólu w obwodowym układzie nerwowym poprzez podanie leku znieczulającego miejscowo w okolice nerwów przewodzących ból z obszarów ciała, w obrębie, których wykonywany jest zabieg.
Pacjent może być przytomny lub spać lekkim snem. Znieczulenie może być pojedyncze lub w okolice nerwu włożony jest cewnik, przez który podaje się znieczulenie.
3. Zewnątrzoponowe lub podpajęczynówkowe
Znieczulenie zewnątrzoponowe. Ma tę zaletę, że zaczyna działać bardzo szybko.
Znieczulenie zewnątrzoponowe polega na wprowadzeniu cienkiego cewnika do przestrzeni między oponami otaczającymi kręgosłup w okolicy lędźwiowej i podawaniu przez ten cewnik kolejnych dawek leku znieczulającego.
Znieczulenie bezpieczne a najczęstsze powikłanie to ból głowy.
Zastosowanie cesarskie cięcie, operacje żylaków, przepukliny, przy większości urologicznych.
W znieczuleniu podpajęczynówkowym jednorazową dawkę leku wstrzykuje się do kanału rdzeniowego. Przestaje odczuwać się ból w dolnej części, ma się zachowane czucie w górnej części ciała i pełną świadomość. Wysokość znieczulenia można regulować rodzaje, ilością, stężeniem oraz ułożeniem pacjenta.
W ostatnim czasie znieczulenie to jest rzadziej wykonywanie, głównie przy bólach nowotworowych.
W znieczuleniach przewodowych leki nie przechodzą do krwiobiegu.
4. Znieczulenie nerwów obwodowych
Polega na wyłączeniu nerwów obwodowych lub splotów nerwowych, których obszar unerwienia chcemy znieczulić. Blokady nerwów powodują również bezruch, brak czucia dotyki, ciepła i zimna w blokowanej okolicy, często jednak trwają one dłużej niż blokady dolędźwiowe (nawet do 16 godzin).
Małe ryzyko powikłań. Największym zagrożeniem jest podanie leku do naczynia krwionośnego, co może doprowadzić do utraty przytomności, drgawek, zaburzeń pracy serca, a nawet śmierci.
Zastosowanie w przypadku nerwów międzyżebrowych, nerwów kończyny górnej (nerw pośrodkowy, łokciowy, promieniowy), nerwów kończyny dolnej (nerw udowy, zasłonowy, skórny uda boczny, nerw strzałkowy, nerw udowo-goleniowy, nerw piszczelowy, nerw łydkowy)
5. Narkoza (znieczulenie ogólne, uśpienie)
To rodzaj znieczulenie, który czasowo eliminuje ból i czasowo wyłącza świadomość oraz pewne narządy.
Znieczulenie można wykonać metodą dożylną lub wziewna.
W metodzie dożylnej stan uśpienia wywołuje się poprzez dożylne podanie leków, natomiast w metodzie wziewnej dodatkowo niezbędny jest aparat, za pomocą którego podaje się niezbędne leki oraz który podtrzymuje funkcje oddechowe za pacjenta.
W znieczuleniu dożylnym aparat do znieczulenia nie jest bezwzględnie konieczny, gdyż nie wszystkie środki stosowane do znieczulenia muszą osłabiać czynność oddychania, jednak zwykle wymagany jest, chociaż najprostszy przyrząd do wspomagania oddychania (np. zestaw Ambu).
Przystępując do znieczulenia, pacjent dostaje dożylnie leki usypiające i zwiotczające mięśnie, a poprzez nałożoną maseczkę na nos i usta -tlen, który ma na celu polepszenie krwi przed podaniem odpowiedniego środka znieczulającego, które osłabiają oddech pacjenta.
Następnie dla podtrzymania znieczulenia stosuje się przeważnie środki wziewne gazowe lub lotne w połączeniu z tlenem, które podaje się do rurki intubacyjnej.
Głębokość narkozy (a przez to ilość i rodzaj podawanych leków) jest zależna od stanu chorego oraz rodzaju zabiegu operacyjnego.
Po zakończeniu operacji podawane są leki odwracające działanie leków usypiających i porażających mięśnie i po powrocie prawidłowej czynności mięśni, którą stwierdza się, jeśli pacjent na polecenie otworzy powieki, wysunie język, rurka intubacyjna jest usuwana z krtani.
Często oddycha za nas maszyna, a podczas większych operacji często też serce jest podtrzymywane przez maszynę.
Ilość środka znieczulającego oblicza się na podstawie masy ciała pacjenta!!
Powikłania: chrypka, ból gardła, płytki oddech, senność, zaburzenia pracy serca, niskie ciśnienie tętnicze, nieprawidłowa reakcja na leki.
Rzadko śmierć.
Zastosowanie w całej medycynie-od krótkich operacji po wielogodzinne, w bolesnych operacjach, by zniwelować ból i świadomość.
6. Sedacja (uspokojenie) i anestezja
Sedacja. Obniżenie aktywności układu nerwowego za pomocą środków farmakologicznych, bez wyłączania świadomości (jest możliwe częściowe jej ograniczenie)-zmniejsza napięcie, niepokój zapewnia poprawę samopoczucia i prowadzi do senności.
Nie stosuje się intubacji !
Stosuje się leki uspokajające (balbiturany, benzodiazepiny i opioidy)
Opioidy powodują znacznego stopniu sedacje i mogą być stosowane z benzodiazepinami. Natomiast benzodiazepiny nie działają przeciwbólowo
Rodzaje
-płytka sedacja (conscious sedation) utrzymywany kontakt słowny z otoczeniem. Techniką jest stosowanie leków powodujących depresję CUN
-głęboka sedacja Pacjent zasypia, ale zachowane są odruchy obronne (połykanie, kaszel)
-dalsze pogłębienie sedacji, czyli Anestezja
-nie funkcjonują odruchy obronne
Możliwe powikłania to zatrzymanie krążenia, powikłania z układu oddechowego, zamknięcie górnych dróg oddechowych, zanik odruchów z górnych dróg oddechowych.
Zastosowanie lęki, dyskomfort, długie zabiegi, klaustrofobia, u dzieci, zabiegi, w których towarzyszy ból
7. Analgezja
Środek przeciwbólowy wstrzykuje się domięśniowo lub dożylnie, aby zmniejszyć bóle, przy zachowanej świadomości.
Lek przynosi zniesieni bólu, powoduje senność, nudności, może pobudzenie.
Miejmy wiadomości nie tylko o samym zabiegu, któremu się poddajemy, ale również warto wiedzieć co dzieje się z nami podczas jego trwania. To wszystko by łatwiej przejść przez okres rekonwalescencji i zrozumieć reakcje swojego organizmu.
Redaktor Naczelna Anna Jaskiewicz
„Uzewnętrznij swoje piękno świadomie!”
Treści z naszego portalu są jedynie wskazówkami dla pacjentów i mają za zadanie polepszenie kontaktu z lekarzem. Nie są to treści edukacyjne. Administratorzy portalu nie ponoszą żadnych konsekwencji wynikających z wykorzystania informacji zawartych na naszych stronach. Wszelkie treści umieszczane na niniejszej stronie internetowej chronione są prawem autorskim.
